Bu konuşmada, benzer edebi zevkler, tarihsel-ahlaki normlar ve sosyal pratikler etrafında bir araya gelen okurlara ithafen "okuma cemiyetleri," daha spesifik olarak "elyazması cemiyetleri" kavramlarıyla düşünmenin Osmanlı okuma tarihi/kültürü alanında verimli bir tartışma zemini sağladığı iddia edilecektir. İnceleme alanı olarak Osmanlı'nın son elyazması çağında (18. ve 19. yüzyıllar) çoğunlukla toplu kıraat meclislerinde seslendirilmiş olan Hamzanâme, Ebûmüslimnâme veya Firûzşahnâme gibi popüler kahramanlık hikayeleri etrafında oluşan İstanbul merkezli bir okuma cemiyeti incelenecektir.
Bu okuma cemiyetindeki okurların çok çeşitli sosyal profillere sahip olmalarına rağmen ortak bir kahramanlık algısı, geçmiş tahayyülü ve edebi beklentilere sahip kişiler oldukları yazmalar üzerine birinci elden aldıkları notlardan görülmektedir. Bu notlardan hareketle, toplu ve bireysel okuma pratikleri yanında ünvan, meslek ve memleket bilgilerinden hareketle okur/dinleyici profilleri ve farklı okuma mekânları üzerine kesitler sunulacaktır. Konuşmacının doktora tezine dayanan bu çalışmanın, gerek Osmanlı gerekse Erken Cumhuriyet Dönemi'ndeki farklı ilmi ve edebi okur çevreleri üzerine yapılacak araştırmalara ilham olması amaçlanmaktadır. Elif Sezer-Aydınlı lisans eğitimini Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı, yüksek lisans eğitimini ise İstanbul Şehir Üniversitesi Kültürel Çalışmalar Bölümü'nde tamamladı. Freie Universitat Berlin'de yürüttüğü "Osmanlı İstanbul'unda bir Elyazması Cemiyeti: Kahramanlık Hikayeleri, Sosyal Profiller ve Okuma Mekanları" başlıklı doktora tezi çalışmasını savunmaya hazırlanmaktadır. Sözlü kültür ile yazılı kültür arasındaki ilişkiyi bir Firuzşah Hikayesi nüshası üzerindeki okuyucu notlarına dayanarak tartışan yüksek lisans çalışması 2015 yılında basılmıştır. Yeniçeri okuryazarlığı, kolektif yazarlık, ve hikaye kitaplarının dolaşımı gibi konularda yayınları bulunan Sezer-Aydınlı'nın başlıca araştırma alanları arasında Osmanlı yazma eser kültürü, popüler edebi üretim, okuryazarlığın dönüşümü ve okuma pratikleri gibi konular bulunmaktadır. Kayıt için tıklayınız. |