Türklerden kalma Türkçe ilk belgeler II. Türk Kağanlığından kalma, Moğolistan'daki Eski Türk yazıtlarıdır. Yaygın olarak bilinen yazıtlar arasında akla ilk gelenler Kül Tegin, Bilge Kağan ve Tunyukuk yazıtlarıdır. Ancak Türklerden kalma Türkçe yazıtlar sadece bu üçü değildir. Bu üçü, deyim yerindeyse "ölçünlü / standart" dille ve imlayla yazılmış olanlarıdır. Moğolistan'da anılan yazıtlar dışında kaya yazıtları, Uygur Kağanlığından kalma yazıtlar bunlar arasında sayılmalıdır. Moğolistan'ın kuzeyinde, tarihleri hakkında kesin ve fazla belge bulunmayan, Türk Kağanlığı dönemi ve sonrası yaşamış Türk dilli halklarının, Yenisey Kırgızlarının, Altay dağlarındaki Türk halklarının, Kırgızistan'da Talas bölgesinde büyük, ırmak taşlarına, kayalara kazınmış yazıtları bulunmaktadır. Kimi kap-kacağa, maşrapaya, bir "dombra"ya yazılmış metinler de vardır. Buraya İpek Yolu bölgesinde kağıda yazılı Eski Türkçe metinleri de eklemek gerekir. Bütün bu malzemenin envanteri 200'e yaklaşmaktadır. Her geçen yıl arkeologlar Çin'den Moğolistan bozkırlarına uzanan sahada yeni yazıtlar keşfetmektedir. Gerçekte ise Türklerden kalma yazılı belgeler, anıtlar Türkçe yazılmış olan II. Kağanlık yazıtlarından 150 yıl geriye 585'lere değin uzanmaktadır. Konferansta son 14 yıl içerisinde, özellikle de son 10 ay içerisinde yaptığım alan çalışmalarımın sonuçlarına yer verilecektir.